Matura ustna z polskiego 2026: Jak przygotować się do pytań jawnych i zdobyć 30/30 punktów?
Matura ustna z języka polskiego w nowej formule budzi wiele emocji. Konieczność wylosowania zestawu i wygłoszenia monologu na podstawie tekstu kultury może być stresująca. Jednak dzięki jawnej puli pytań, masz ogromną szansę, by przygotować się do tego egzaminu niemal perfekcyjnie. Jak to zrobić i o czym pamiętać, by zachwycić komisję?
Zrozumienie struktury egzaminu
Egzamin ustny trwa około 15 minut i składa się z trzech części:
- Przygotowanie (do 15 minut): Po wylosowaniu zestawu masz kwadrans na przygotowanie swojej wypowiedzi.
- Wypowiedź monologowa (ok. 10 minut): Wygłaszasz przygotowany monolog na dwa tematy zawarte w zestawie.
- Rozmowa z zespołem egzaminacyjnym (ok. 5 minut): Egzaminatorzy zadadzą Ci kilka pytań związanych z Twoją wypowiedzią lub problematyką zestawu.
Twój zestaw będzie zawierał dwa zadania. Pierwsze, z puli pytań jawnych, będzie dotyczyć lektury obowiązkowej. Drugie, nielosowane przez Ciebie, będzie polegało na analizie tekstu ikonicznego, literackiego lub językowego i odniesieniu się do zawartego w nim problemu.
Krok 1: Opanuj pulę pytań jawnych – Twoja tajna broń
Centralna Komisja Egzaminacyjna co roku publikuje listę pytań jawnych do egzaminu ustnego. To Twój największy sprzymierzeniec! Nie ucz się ich na pamięć. Kluczem jest opracowanie każdego z pytań w formie konspektu.
Jak opracować pytanie jawne?
- Zrozum problem: Dokładnie przeanalizuj pytanie. Co jest jego sednem?
- Sformułuj tezę: Twoja odpowiedź musi mieć jasne stanowisko, czyli tezę.
- Zbierz argumenty: Przygotuj 2-3 argumenty, które potwierdzą Twoją tezę, opierając się na wskazanej w poleceniu lekturze.
- Dobierz konteksty: Pomyśl, jakie konteksty (historyczny, biograficzny, społeczny, filozoficzny) pasują do Twojej odpowiedzi. To pokaże Twoją erudycję.
- Przygotuj wstęp i zakończenie: Zastanów się, jak ciekawie rozpocząć i efektownie podsumować swoją wypowiedź.
Systematyczne opracowywanie tych pytań to 90% sukcesu. Możesz to robić samodzielnie lub w grupie. Gotowe opracowania i inspiracje znajdziesz też w bazach wiedzy, takich jak ta na platformie Czas na Maturę.
Krok 2: Ćwicz analizę tekstów nieliterackich
Drugie zadanie w zestawie to zawsze niespodzianka. Może to być obraz, plakat, fragment artykułu czy tekst językowy. Jak się do tego przygotować?
- Obraz/Plakat: Naucz się podstawowej analizy dzieła sztuki. Zwracaj uwagę na kompozycję, kolorystykę, postacie, symbolikę. Zadaj sobie pytanie: co autor chciał przekazać?
- Tekst literacki (fragment): Zastosuj te same zasady, co przy analizie lektur. Określ problem, znajdź środki stylistyczne, postaw tezę.
- Tekst językowy: Skup się na funkcji użytych środków językowych (np. neologizmy, zapożyczenia, metafory w reklamie). Zastanów się, jaki jest cel tego tekstu.
Pamiętaj, że w tym zadaniu liczy się Twoja umiejętność argumentowania i powiązywania tekstu źródłowego z własną wiedzą. Twoje notatki i fiszki z pewnością się przydadzą - miej je zawsze pod ręką dzięki aplikacji na iOS lub na Androida.
Krok 3: Trenuj wystąpienia publiczne
Sama wiedza to nie wszystko. Musisz ją jeszcze umieć zaprezentować. Stres może sprawić, że zapomnisz języka w gębie. Dlatego ćwicz mówienie!
- Mów do lustra: Wygłaszaj swoje opracowane odpowiedzi, kontrolując mimikę i gestykulację.
- Nagrywaj się: Nagraj swoją wypowiedź na telefonie. Odsłuchując ją, zwrócisz uwagę na błędy językowe, tempo mówienia i "yyyyy".
- Ćwicz z innymi: Poproś znajomych, nauczyciela lub rodziców, by Cię wysłuchali i zadali kilka pytań. To najlepsza symulacja egzaminu.
W dniu egzaminu pamiętaj o uśmiechu, kontakcie wzrokowym z komisją i pewności siebie. Jesteś dobrze przygotowany/a – pokaż to! Powodzenia!
Koniec z maturalnym stresem
Przygotowania do matury bywają przytłaczające. Z "Czas na Maturę" nie musisz już czuć się zagubiony. Nasza aplikacja stworzy dla Ciebie indywidualny plan nauki, dopasowany do Twoich mocnych i słabych stron.